Kiedy zacząć naukę czytania i pisania?

Czytanie i pisanie to podstawowe umiejętności, które w pewnym momencie powinno posiadać każde dziecko. Wielu rodziców zastanawia się, jaki jest najlepszy czas na naukę. Czy warto samodzielnie uczyć dziecko literek i układania wyrazów? A może lepiej poczekać, aż pójdzie do przedszkola?

Metoda Glenna Domana, czyli naucza czytania noworodka

Okazuje się, że czytać można uczyć już noworodka. Dostępne są specjalne strony, które przedstawiają wskazówki oraz metody nauki najmłodszych. Choć przedstawiony przykład jest skrajny, pokazuje, że nie ma rzeczy niemożliwych.

Jak wygląda nauka czytania noworodka?

Naukę czytania, a w zasadzie wstęp do zdobywania nowych umiejętności można rozpocząć już kilka dni po narodzinach. Działania opierają się na metodzie wczesnej edukacji Glenna Domana. Należy wykorzystać białe kartki z wyrazami. Na pierwszej może pojawić się imię dziecka.

Maluszek powinien skupić wzrok na kartce, a rodzice odczytywać w tym czasie słowo na głos. Codziennie należy pokazywać inne słowo, a po 3 tygodniach powtórzyć cykl nauki. Skupienie uwagi dziecka na kartce może mieć pozytywny wpływ na rozwój zdolności widzenia szczegółów.

Wielu specjalistów sceptycznie podchodzi do zastosowania tej metody, uważając, że niezależnie od momentu rozpoczęcia nauki, w pewnym okresie życia dziecko czyta tak samo.

Spontaniczna nauka czytania i pisania

Rodzice, którzy chcą uczyć dziecko czytać i pisać, mogą skorzystać z pomocy dydaktycznych dostępnych w księgarniach. Dostępne są różne pozycje książkowe wypełnione historykami i opowiadaniami, które mogą zainteresować dziecko.

Podczas czytania książeczek rodzic mimowolnie przedstawia nazwy liter i uczy dziecko całych wyrazów, które maluchom zapadają w pamięć. To w zasadzie już jest pierwsza nauka pisania i czytania. Odbywa się spontanicznie, dziecko nie jest do niczego zmuszane, a jednocześnie miło spędza czas z rodzicem.

Czy przedszkolak powinien uczyć się pisać i czytać?

Podstawa programowa wskazuje, że dzieci uczą się liter w zerówce, a czytać i pisać w pierwszej klasie szkoły podstawowej. Natomiast prywatne przedszkola kładą nacisk na wcześniejsze zapoznawanie maluchów z literkami, co ułatwia późniejszą naukę i pozwala wykryć, czy dziecko nie ma problemu z dysleksją.

Na etapie przedszkolnym nauka przybiera zawsze formę zabawy. Dzieci nie uczy się na siłę i to samo zalecane jest rodzicom, którzy chcą dodatkowo trenować z pociechami w domu. Motywacją nie powinno być przechwalanie się przed znajomymi: „Martynka ma cztery latka, a już umie czytać i pisać”.

Jeżeli zauważysz, że stawianie pierwszych literek bardzo nudzi dziecko, warto odpuścić i wrócić do tematu nieco późnień. Jeżeli jednak dziecko interesuje się nowymi słowami, można spróbować wdrożyć nieco nauki.

Od czego zacząć naukę pisania i czytania przedszkolaka?

Pierwsza lekcja powinna obejmować rozpoznawanie wielkości liter, najlepiej drukowanych. Warto zaopatrzyć się w specjalne książeczki do nauki czytania, w których słowa są odpowiednio zilustrowane. Przydatne są także magnesy w kształcie literek, a wykorzystać można również ekran i klawiaturę komputera.

Naukę należy przeprowadzać na prostych słowach, najbardziej istotnych dla dziecka, czyli mama, tata, kot, pies, lalka, auto. Można również zaprezentować dziecku, z jakich liter składa się jego imię.

Przegląd książek do czytania dla przedszkolaka

Treść książki zawsze powinna być dostosowana do wieku dziecka, jego możliwości intelektualnych oraz psychicznych. Inne książki przygotowuje dla podopiecznych prywatny żłobek, a jeszcze inne przedszkole. Warto wybierać publikacje przedstawiające istotne sprawy dla dziecka, pisane zrozumiałym dla niego językiem. Trzeba jednak trzymać się jednej zasady: lepiej nieco zawyżyć próg trudności niż go zaniżyć.

Warto unikać publikacji pisanych słabą polszczyzną, zawierających błędy gramatyczne i stylistyczne. Wybierając oryginalne publikacje, które zostały dobrze przetłumaczone, nie wyrobisz u dziecka złych nawyków, jeżeli chodzi o wymowę. Dla przykładu: jeżeli chcesz dziecku przeczytać „Kubusia Puchatka”, wybierz opracowanie A.A. Milne, a nie streszczenie bajki Disneya.

Nauka liter przez zabawę w domu i przedszkolu – podstawowe różnice

Inaczej wygląda nauka dziecka w domu, a zupełnie inne techniki stosuje prywatne przedszkole, w którym zatrudniani są specjaliści z dużym doświadczeniem i wiedzą. Warto przedstawić zasadnicze różnice.

Nauka liter przez zabawę w domu

Dzieci uwielbiają naśladować rodziców w wykonywaniu różnych czynności. Jeżeli dorosły pisze na kartce litery i wyrazy, naturalne jest, że z czasem maluch zacznie go naśladować. To bardzo ciekawa forma zabawy, ale i rodzinnej integracji. Taka nauka zakorzeni w umyśle najmłodszego, że czytanie i pisanie jest ciekawe, warte uwagi, interesujące. Dziecko nie będzie miało problemu, aby skoncentrować się na wykonaniu zadania w przedszkolu czy w szkole, ponieważ będzie miało już pewien nawyk.

Tutaj należy podkreślić, że czytać warto już noworodkom i niemowlętom, a naukę pisania należy rozpocząć w zależności od gotowości dziecka do zdobycia nowej umiejętności. Dziecko musi mieć najpierw bardzo dobrze rozwiniętą koordynację wzrokowo-ruchową, słuchową, a także dotyczącą kwestii percepcji wzrokowej. Z łatwością zrozumie wtedy istotę pisania i czytania.

Nauka literek zawsze powinna mieć formę zabawy. Dzięki temu w życiu dziecka nie pojawi się niepotrzebny stres. Samo będzie zainteresowane poznawaniem nowych literek i wyrazów, co umożliwi mu lepszy i szybszy rozwój.

Nauka liter przez zabawę w przedszkolu

W przedszkolu nauka zawsze odbywa się poprzez zabawę. Kładziony jest na to bardzo duży nacisk. Proces nauki czytania trwa nieustannie, wdrażany jest do zdjęć edukacyjnych, ale pojawia się także w trakcie zabaw.

Program przedszkolny przewiduje zapoznanie dzieci z 22 literami, a sam proces nauki czytania podzielony jest na kilka etapów. Całość poprzedzana jest tzw. wyrabianiem gotowości do nauki czytania. Przedszkolanka wprowadza dźwięki, czyli głoski. Dopiero na późniejszym etapie dzieci poznają graficzne odpowiedniki dźwięków, które słyszą, czyli litery.

Wyodrębnianie poszczególnych głosek w wyrazie oraz łączenie ich w całość to podstawa, na której opiera się proces nauki czytania w przedszkolu.

Metody nauki liter w przedszkolach

Każde przedszkole korzysta z innej metody nauki czytania dzieci. Najczęściej jednak stosowana jest metoda analityczno-syntetyczna. Podopiecznym przedstawiane są małe literki oznaczające samogłoski, następnie spółgłoski, a na końcu wielkie litery. Nauka literek odbywa się z wykorzystaniem obrazków.

Ważnym są tzw. wyrazy podstawowe, czyli wyrazy, z których wyodrębnia się głoski odpowiadające uczonym literom. Dzieci powinny samodzielnie wyodrębniać głoski z wyrazów podstawowych, a następnie szukać poznanych głosek w innych wyrazach, rozpoznając przy tym nowe litery wśród tych, których jeszcze nie znają.

Innymi stosowanymi metodami nauki czytania są:

• metoda syntetyczna – przechodzenie od głoski lub litery do wyrazu,
• metoda analityczna – przechodzenie od wyrazu do liter i głosek),
• metoda globalna – wskazywanie różnic pomiędzy poszczególnymi wyrazami.

Kiedy dziecko jest gotowe do nauki czytania?

Należy zwrócić uwagę na poziom rozwoju dziecka. Liczy się przede wszystkim gotowość malucha do przyswajania wiedzy. Bardzo duże znaczenie ma także wsparcie dorosłego oraz umiejętne rozbudzenie zainteresowania nauką czytania i pisania.

Obserwacje pociechy pomogą również zauważyć pewne zaburzenia. Jeżeli niepokoisz się, że dziecko przez długi czas mówi niewyraźnie, być może występuje u dziecka opóźnienie rozwoju mowy. Należy jak najszybciej udać się do logopedy, który zaleci odpowiednią terapię.

Nauka czytania i pisania może przychodzić dziecku z trudnością, ze względu na dysleksję. Polecane są zajęcia kompensacyjne oraz artykulacyjne pod okiem doświadczonego pedagoga. Często oferuje je zarówno prywatny żłobek, jak i prywatne przedszkole.

Metoda wczesnej edukacji Glenna Domana

Zgodnie z metodą wczesnej edukacji Glenna Domana zabawy ze słowem pisanym warto rozpocząć z dzieckiem około 3. roku życia, czyli zanim pójdzie do przedszkola. Badania na ten temat zostały przeprowadzone przypadkowo, w trakcie pracy z dziećmi upośledzonymi. Doman zwrócił uwagę, że pomimo uszkodzeń mózgu, dzieci są w stanie nauczyć się czytać w wieku 3 lat. Wdrożono kolejne badania, które udowodniły, że także zdrowe dzieci są w stanie nauczyć się czytać, wcześniej niż sądzono.

Metoda Glenna Domana opiera się na wykorzystaniu białych kartek papieru z wydrukowanymi na czerwono wyrazami. Dziecko zapoznaje się z wyrazami od rzeczowników przez czasowniki po przymiotniki. Z czasem należy zmniejszać rozmiar czcionek, wprowadzając proste, a następnie rozwinięte zdania.

Co zrobić, aby dziecko lubiło w przyszłości czytać?

Dziecko już w pierwszych miesiącach życia powinno mieć kontakt z książkami. Warto czytać niemowlętom i opowiadać im, co znajduje się na obrazach. Kilkulatkom warto wybierać zgodne z ich zainteresowaniami książeczki.

Nie warto zmuszać dziecka do słuchania historyjek, które je nudzą tylko dlatego, że eksperci uznali je za najlepsze. Na rynku dostępny jest ogromny wybór publikacji, dlatego z łatwością uda się dopasować książeczki do potrzeb dziecka.

Pomocny w zainteresowaniu dziecka książeczkami jest codzienny rytuał czytania. Ponadto maluchy uwielbiają naśladować dorosłych. Jeżeli zauważą, że czytasz, również będą sięgały po książki, nawet w celu ich przeglądania. Chodzi o to, żeby książka kojarzyła się dziecku z przyjemnością, a nie z przymusem.

Polecamy artykuł z naszego bloga pt. „Jakie są plusy czytania książek dzieciom„.